Trong kho tàng huyền thoại phương Đông, có một truyền tích kỳ lạ gắn với vùng đất Hàm Rồng – Thanh Hóa. Người xưa tin rằng, dưới dãy núi uốn lượn như hình con rồng ấy, ẩn chứa long mạch thượng đẳng, nơi hội tụ linh khí của cả một phương trời. Chính vì vậy, bao đời nay, Hàm Rồng luôn được xem như yết hầu trấn giữ cõi Bắc – Nam, là điểm then chốt mà thiên cơ giao hòa. Và trong lớp sương mờ huyền thoại, còn truyền lại câu chuyện “Bắc Quốc trấn yểm: Mả Táng Hàm Rồng và người khách Tàu”, một huyền thoại khiến bao người rùng mình khi nghe kể vào những đêm khuya khoắt.
Linh địa Hàm Rồng và huyền cơ trấn yểm

Người Thanh Hóa vẫn truyền rằng, núi Hàm Rồng không chỉ là cảnh đẹp mà còn là huyệt đất hiếm thấy. Dãy núi uốn cong, hàm răng đá dựng đứng như hàm của một con rồng khổng lồ há rộng. Đó là long mạch – nơi đất trời kết tụ linh khí. Ai chiếm được huyệt đất ấy, ắt hẳn sẽ nắm được thiên hạ.
Người xưa tin rằng từ thời Lý – Trần, nhiều thầy phong thủy và đạo sĩ Trung Nguyên đã lặn lội sang Giao Châu để khảo sát. Họ đều kinh hãi trước linh khí của vùng Hàm Rồng, cho rằng nơi đây nếu dựng kinh đô sẽ hưng thịnh muôn đời. Thế nhưng, cũng chính vì thế mà người phương Bắc tìm đủ cách trấn yểm, cắt đứt long mạch, khiến nước Nam không thể lớn mạnh trường cửu.
Tương truyền, vào một đêm u ám, mưa gió mịt mù, có một người khách Tàu lặng lẽ xuất hiện nơi bến sông Mã. Ông ta tự xưng là phong thủy gia, dáng vẻ như khách buôn, nhưng thực chất mang sứ mệnh bí mật: tìm huyệt mà táng, để trấn yểm linh địa Hàm Rồng.
Mả Táng Hàm Rồng – nấm mồ của long mạch

Người khách Tàu ấy sau nhiều ngày khảo sát, đã chọn một gò đất nhô ra bên chân núi. Đêm đến, dưới ánh đuốc chập chờn, ông bí mật đào huyệt, chôn vào đó tro cốt và những vật trấn yểm tà đạo. Người dân quanh vùng lén nhìn thấy kể lại:
- Trước khi hạ táng, ông vẽ bùa bằng máu gà, miệng lẩm nhẩm chú ngữ phương Bắc.
- Một chiếc hũ gốm xanh khắc chữ “Bắc trấn” được chôn cùng, trong đó chứa móng rồng bằng đồng đen.
- Trên mộ, ông dựng một tấm bia đá khắc những ký hiệu kỳ lạ, ai đọc cũng rợn tóc gáy.
Từ đó, nơi ấy được gọi là “Mả Táng Hàm Rồng”. Người già kể rằng, từ khi nấm mồ xuất hiện, vùng Hàm Rồng nhiều lần chìm trong điềm lạ: nước sông dâng cao bất thường, mây đen che phủ, chim muông biến mất. Có năm, cả mùa lúa mất trắng, dân làng tin rằng đó là hậu quả của cuộc trấn yểm long mạch.
Lời nguyền của người khách Tàu
Người khách Tàu trước khi rời đi đã để lại một lời nguyền rùng rợn:
-
“Mả này còn, long mạch Giao Chỉ bị khóa. Đất này khó sinh minh chúa, vương triều tất ngắn hạn.”
Quả thực, sau đó lịch sử chứng minh: nước Nam bao lần nổi dậy, lập triều rồi diệt vong, chẳng mấy khi được thái bình lâu dài. Nhiều thầy địa lý Việt về sau cũng từng đến khảo sát, đều thấy khí mạch nơi đây bị cắt khúc, không liền lạc. Có người còn quả quyết rằng: nếu phá được mả táng kia, nước Nam sẽ sinh ra minh quân thống nhất giang sơn. Nhưng mỗi lần đào phá, đều gặp tai họa khôn lường: lở đất, lũ cuốn, hoặc bệnh tật lan tràn.
Truyền thuyết đêm khuya

Người dân Hàm Rồng còn truyền nhau câu chuyện kỳ dị: vào những đêm trăng mờ, có thể thấy bóng một người đàn ông mặc áo dài Tàu, râu dài bạc phơ, đi quanh mả táng, lẩm nhẩm như đọc kinh chú. Ai vô tình đến gần sẽ nghe tiếng gió rít như rồng gầm, thậm chí có người còn bị cuốn ngã xuống sông Mã mà mất tích.
Có bà lão kể rằng, khi còn trẻ đi chăn trâu, bà từng thấy ngọn lửa xanh bốc lên từ mả táng, bay là là rồi tắt ngấm. Từ đó, dân quanh vùng không ai dám bén mảng, coi nơi ấy như chốn cấm địa.
Huyền thoại hay sự thật?
Ngày nay, sử sách vẫn chưa ghi chép cụ thể về người khách Tàu trấn yểm Hàm Rồng. Nhưng trong tâm thức dân gian, câu chuyện ấy đã trở thành biểu tượng của sự đối đầu huyền bí giữa hai nền văn hóa. Nó phản ánh niềm tin sâu sắc rằng địa linh sinh nhân kiệt, và cũng cảnh báo: khi linh địa bị xâm phạm, vận mệnh dân tộc có thể bị chi phối.
Nhiều học giả hiện đại khi nghiên cứu phong thủy Hàm Rồng, cũng không phủ nhận rằng địa thế nơi đây vô cùng đặc biệt: núi như rồng, sông như long mạch cuộn quanh, khí tụ thành huyệt. Dẫu vậy, chuyện trấn yểm vẫn còn trong màn sương truyền thuyết, chỉ tồn tại như những lời kể rùng rợn trong đêm khuya.
Bóng dáng sử thi và huyền học
Nghe lại câu chuyện “Bắc Quốc trấn yểm: Mả Táng Hàm Rồng và người khách Tàu”, ta có cảm giác như đang lạc vào trang sử thi huyền bí: đất nước nhỏ bé phải chống lại không chỉ gươm giáo phương Bắc, mà còn cả những cuộc chiến vô hình trong địa lý và tâm linh. Nấm mồ kia không chỉ chôn cất tro cốt, mà còn chôn cả khát vọng ngàn năm của dân tộc muốn vươn mình tự cường.
Và cũng như bao truyền thuyết khác, câu chuyện này để lại dư âm: rằng linh khí đất Việt, dù có bị trấn yểm, vẫn tiềm tàng sức mạnh bất diệt. Chỉ cần con cháu giữ vững niềm tin và lòng kiêu hãnh, thì mả táng kia, dù còn hay mất, cũng không thể vĩnh viễn khóa chặt vận mệnh sông núi này.