Bắc Quốc trấn yểm: Đức Thánh Tam Giang
[Bí Ẩn Thế Giới] – Trong dòng chảy huyền sử Việt Nam, mỗi vùng đất linh thiêng đều có một vị thần trấn giữ, vừa là biểu tượng tâm linh vừa là “bùa trấn yểm” cho quốc thổ. Ở phương Bắc, nơi con nước hội tụ, nhân dân lưu truyền về một vị thánh uy linh: Đức Thánh Tam Giang. Ngài không chỉ là một nhân vật trong tín ngưỡng dân gian mà còn được nhìn nhận như một biểu tượng cho sức mạnh trấn yểm long mạch Bắc Quốc.
1. Truyền thuyết khởi nguồn
Theo thần tích vùng Bạch Hạc (Phú Thọ), Đức Thánh Tam Giang vốn là một vị tướng của vua Hùng. Tên ngài là Trương Hống – Trương Hát, hai anh em sinh ra ở vùng cửa sông Nhị Hà, khí chất anh hùng, từ nhỏ đã tinh thông binh pháp, võ nghệ. Khi giặc phương Bắc tràn sang, hai ông theo vua Hùng ra trận, đánh đuổi quân xâm lược, giữ yên sông núi.
Sau khi tuẫn tiết trong trận chiến trên sông Tam Giang, linh khí của hai ông hóa vào mạch nước, trở thành thủy thần, được nhân dân dựng đền thờ. Sử cũ còn ghi rằng, nhiều lần giặc phương Bắc kéo quân qua bến sông, thuyền bè đều bị sóng nước nhấn chìm, khiến quân giặc kinh hồn, cho rằng nơi đây có “thần nhân trấn giữ”.
2. Vai trò trấn yểm Bắc Quốc
Trong hệ thống tứ trấn của Thăng Long – Đại Việt, dân gian thường nhắc:
- Đông trấn: Bạch Mã Thần Quân.
- Tây trấn: Linh Lang Đại Vương.
- Nam trấn: Cao Sơn Đại Vương.
- Bắc trấn: Đức Thánh Tam Giang.
Ngài được xem như linh thần giữ phía Bắc, nơi có nhiều mạch thủy long, vùng ngã ba Bạch Hạc nơi sông Hồng, sông Đà và sông Lô hợp lại. Dòng nước ấy là long mạch khí huyết của cả Bắc Hà, nếu không có thần linh trấn giữ thì sóng nước sẽ làm loạn, tà khí phương Bắc dễ thừa cơ xâm nhập.
Trong phong thủy huyền sử, Tam Giang được xem như “cửa ngõ Bắc phương” – trấn thủy, trấn nhân, trấn long. Nhiều nhà phong thủy cổ truyền còn coi đền Tam Giang là một trong những “điểm khóa” long mạch quốc gia.
3. Chứng tích lịch sử và thờ phụng
- Đền Tam Giang (Phú Thọ): Là trung tâm thờ phụng chính, nơi lưu giữ thần tích Trương Hống – Trương Hát. Các sắc phong từ triều Lê, Nguyễn còn ghi nhận công đức “Hộ quốc tí dân, trấn Bắc bình phong”.
- Đền thờ dọc sông Hồng, sông Cầu: Các làng ven sông đều có điện thờ phụng, chứng tỏ tín ngưỡng lan rộng, gắn liền với đời sống cư dân nông nghiệp trông vào thủy lợi.
- Đại Việt sử ký toàn thư từng nhắc tới việc nhà Trần, nhà Lê cầu đảo Đức Thánh Tam Giang mỗi khi giặc ngoại xâm phương Bắc kéo đến, như một biểu tượng tinh thần kháng cự.
4. Ý nghĩa huyền sử
Đức Thánh Tam Giang vừa mang tính nhân thần (một tướng lĩnh có thật, trung liệt hy sinh), vừa mang tính nhiên thần (hóa thần thủy, gắn với sông nước). Trong huyền sử, ngài là hình tượng kép: con người – anh hùng – thủy thần – trấn quốc.
Hệ thống huyền thoại về Đức Thánh Tam Giang không chỉ là câu chuyện tôn thờ cá nhân, mà còn là sự hòa quyện của thần quyền – thiên nhiên – quốc mạch, phản ánh tâm thức người Việt: lấy con sông làm huyết mạch, lấy anh hùng làm trấn yểm, lấy tín ngưỡng làm sức mạnh.
✨ Kết:
Bắc Quốc trấn yểm bằng Đức Thánh Tam Giang là minh chứng cho niềm tin rằng đất nước luôn được chở che bởi linh thần. Trên bình diện huyền sử, đó là biểu tượng cho sự kiên cường chống phương Bắc, cho sức mạnh thủy linh giữ gìn long mạch Đại Việt.
