Tất tần tật về Cương Thi Thủy Tổ – Những xác sống cổ xưa nhất Trung Quốc
Cương Thi Thủy Tổ – một danh xưng hiếm khi được nhắc trong chính sử Trung Hoa, nhưng lại hiện diện đầy ám ảnh trong các văn bản huyền học thời Tiên Tần. Đó không phải là một giáo phái, mà là một hội thề giữa người sống và nước chết – nơi khởi nguồn cho tín ngưỡng cương thi đầu tiên trong lịch sử Đông Á.
Khởi nguyên từ nghi lễ Hoàng Tuyền
Người xưa tin rằng: linh hồn không rời thân thể, mà chỉ “chìm xuống” như nước rút khỏi bờ. Ở vùng Tây Thục, người ta lập nên những nghi lễ gọi là “Hồi Thủy Tế” – tắm rửa xác chết bằng nước từ hang ngầm, gọi là nước Hoàng Tuyền. Chính từ nghi lễ này, các học giả đời Hán ghi lại truyền thuyết về Hội Thủy Tổ – tập hợp những pháp sư có khả năng “dẫn nước hồi hồn”.
Theo các bản khắc xương cổ tìm thấy ở Thành Đô, họ tin rằng nếu linh hồn có thể hòa cùng nước, xác thân có thể được tái sinh khi gặp lại cùng một dòng chảy. Vậy nên, Hội Thủy Tổ được coi là “bậc tiền tổ” của đạo lý cương thi: xác không thối, hồn không tan, chỉ chờ thủy khí phục sinh.
Những xác sống đầu tiên – “Quỷ Nhân” hay “Cương Thi”

Trước khi khái niệm “cương thi” xuất hiện, Trung Hoa từng gọi những sinh thể dậy từ mộ là Thủy nhân – xác sống ngâm trong nước. Theo “Tây Xuyên Dị Ký”, một số xác chết sau nghi thức tế thủy đã tự co giật và di chuyển, da thịt không phân hủy mà biến sang màu lam xám như bùn sông. Dân gian xem đó là dấu hiệu “linh thác”, linh hồn chưa kịp siêu.
“Nước mang sự sống, nhưng cũng là cánh cửa của tử. Khi nước và xác hòa làm một – sinh tử không còn ranh giới.” – Trích Thủy Tổ Kinh, quyển cổ bị cấm sao chép từ đời Hán.
Sự lan truyền và biến dạng của tín ngưỡng
Sau khi triều Thục diệt vong, truyền thuyết về cương thi Thủy Tổ dần lan sang Hồ Bắc, Hà Nam và Bắc Kinh cổ. Nhiều đạo sĩ hấp thu kỹ pháp của họ, chuyển hóa thành đạo lý “trấn thủy giữ xác”, rồi tiến hóa thành các dòng Pháp Mộc – Pháp Thủy – Pháp Huyết trong thuật đạo gia. Đây chính là nền móng cho sự hình thành khái niệm Tứ Đại Cương Thi – bốn xác sống huyền thoại tượng trưng cho bốn dòng năng lượng âm linh của Trung Hoa cổ.
Cương Thi Thủy Tổ trong huyền học hiện đại
Ngày nay, nhiều nhà nghiên cứu siêu hình Trung Quốc xem Cương Thi Thủy Tổ là biểu tượng của “âm linh Quỷ giới” – tầng năng lượng nơi linh hồn tồn tại trong trạng thái tĩnh lặng như nước. Một số nghi thức đạo gia còn giữ lại yếu tố “hồi thủy tắm xác”, nhưng chỉ mang tính tượng trưng. Tuy nhiên, trong những hang động cổ vùng Tứ Xuyên, vẫn còn truyền thuyết rằng “mỗi khi mưa lớn, nước ngầm lại đưa về một xác sống cổ đại, da thịt không mục nát”.
Di sản huyền sử bị lãng quên
Hội Thủy Tổ không chỉ là một truyền thuyết rợn người, mà còn phản ánh nỗi ám ảnh của con người trước cái chết – nỗi khao khát bất tử trong dòng chảy vô tận của sinh mệnh. Dù bị coi là tà đạo, nhưng trong nhiều bản kinh xưa, họ vẫn được gọi bằng cái tên tôn kính: “Cương Thi Thuỷ Tổ – Kẻ giữ cánh cửa giữa sống và chết.”